Turizmin Görünmeyen Yorgun Kahramanları: Antalya’daki Tur Şoförleri

Antalya, bugün dünyanın en gözde turizm destinasyonlarından biri. Her yıl milyonlarca turistin geldiği, uçsuz bucaksız sahilleri, tarihi dokusu ve doğal güzellikleriyle adından söz ettiren bir şehir. Ancak bu parlak vitrinin arkasında, turizmin görünmeyen bir yüzü var: tur otobüsü şoförleri.

Turistlerin havaalanından otele, otelden antik kentlere, şelalelere ve müzelere güvenle ulaştırılmasını sağlayan bu şoförler, aslında turizmin bel kemiği konumunda. Fakat işin gerçeği şu ki, Antalya turizminde en büyük sorunlardan biri tam da bu şoförlerle ilgili yaşanıyor.

İnsanüstü Çalışma Koşulları

Normal şartlarda bir şoförün günde en fazla 8 saat direksiyon başında olması gerekir. Çünkü bu süre, hem uluslararası standartlarda hem de insan fizyolojisinin kaldırabileceği sınırlar çerçevesinde belirlenmiş. Ancak tur şirketlerinin yoğun programları ve maliyet kaygıları, bu kuralı kâğıt üzerinde bırakıyor.
Antalya’da birçok şoför 12, 15 hatta 16 saate varan sürelerde direksiyon sallıyor. Düşünün, bir insan günde 16 saat çalışıyor, üstelik bu iş masa başında değil, binlerce canı taşıyan bir otobüsün direksiyonunda gerçekleşiyor. Bu sadece emek sömürüsü değil, aynı zamanda turizmin geleceğini tehdit eden büyük bir güvenlik zaafı.

Uykusuz Direksiyon: Sessiz Tehlike

Uykusuz kalan bir insanın refleksleri bozulur, dikkati dağılır, karar verme mekanizması yavaşlar. Bilimsel araştırmalar, 17 saat boyunca uykusuz kalmanın alkollü araç kullanmaya eşdeğer bir etki yarattığını gösteriyor. Yani direksiyon başındaki uykusuz bir tur şoförü, en az alkol almış bir sürücü kadar tehlikeli.
Her gün binlerce turist bu şoförlerin eline emanet ediliyor. Olası bir dalgınlık, saniyelik bir göz kapanması onlarca canın hayatına mal olabilir. Yani mesele sadece şoförlerin hakları ya da çalışma koşulları değil, Antalya turizminin güvenliği ve itibarıdır.

Neden Çözülmüyor?

Aslında mesele basit: Tur şirketleri, daha az maliyetle daha çok iş yapmak istiyor. Bir programa iki şoför koymak yerine bir şoförle yetiniliyor. Denetim mekanizmaları ise ya yetersiz ya da görmezden geliyor. Hâlbuki Avrupa’daki birçok ülkede tur otobüslerinde dijital takograflar zorunlu ve şoförlerin çalışma saatleri elektronik olarak takip ediliyor. Bu sistem, Türkiye’de de var ancak uygulamanın ciddiyeti tartışmalı.

Çözüm Yolları

1. Sıkı Denetim: Turizm sezonunda özellikle Antalya’da şoförlerin çalışma saatleri düzenli olarak denetlenmeli. Takograf kayıtları şeffaf şekilde incelenmeli.
2. İkili Şoför Sistemi: Uzun mesafeli turlar için tek şoför yerine mutlaka iki şoför bulundurulmalı.
3. Şoför Hakları: Şoförlerin çalışma süreleri kadar dinlenme süreleri de güvence altına alınmalı. Onların insanca koşullarda çalışması, turizmin sürdürülebilirliği için şarttır.
4. Turist Bilgilendirmesi: Turistlere de yolculuk güvenliği hakkında bilgi verilmeli, şoförlerin mola ihtiyaçlarına saygı gösterilmesi sağlanmalı.

Sonuç

Antalya turizmi, sadece deniziyle, otelleriyle, antik kentleriyle değil, aynı zamanda güvenliğiyle de ayakta durur. Eğer bu şehrin turizmdeki marka değerini korumak istiyorsak, önce görünmeyen kahramanlara, yani tur şoförlerine sahip çıkmalıyız.
Onların yorgun gözleri, bizim için bir alarm zili olmalı. Çünkü uykusuz her şoför, sadece kendi hayatını değil, yüzlerce turisti ve Antalya turizminin itibarını da riske atıyor.